Van het napalmmeisje tot de monnik die zichzelf in brand steekt: sinds 1955 selecteert de jury van World Press Photo elk jaar de meest iconische nieuwsfoto’s. De verschillende winnaars van de prestigieuze fotoprijs hebben vrijwel altijd een belangrijk moment in de geschiedenis van (on)vrijheid vastgelegd zoals conflicten en oorlogen, maar ook ziekte en hongersnood. Ze geven de rest van de wereld een kijkje in een soms hartverscheurende werkelijkheid. Maar wat zijn de belangrijkste prijswinnende foto’s? Wat maakt een foto iconisch en onvergetelijk? En hoe kunnen foto’s als deze helpen om ons bewust te worden van de vrijheid en onvrijheid waarin mensen leven?
Geschiedenis van World Press Photo
In 1955 organiseren Nederlandse fotografen een internationale variant van de Zilveren Camera wedstrijd, omdat buitenlandse fotografen ook graag die prijs willen kunnen winnen. De oprichters noemen de wedstrijd World Press Photo. Ze hopen het vak fotojournalistiek meer prestige te geven en ontwikkelingen daarin te stimuleren. Gekoppeld aan de wedstrijd organiseren de oprichters een grote overzichtstentoonstelling. Hoewel de wedstrijd vanuit Nederland wordt georganiseerd is de jury internationaal. Tijdens de Koude Oorlog zorgt de organisatie dat juryleden uit zowel het Oosten als het Westen evenredig zijn vertegenwoordigd.
Waar voldoet een goede World Press Photo aan?
Een winnende foto moet vooral herkenbaar zijn, je moet je in de situatie kunnen verplaatsen. Belangrijk voor de jury van World Press Photo is dat de winnende foto van het jaar de fotojournalistiek van dat jaar samenvat, maar ook een probleem, situatie of evenement van journalistiek belang vat. Daarnaast moet de foto aantonen dat de fotograaf creatief is en goed betekenis kan geven aan dat wat hij fotografeert.
Een winnende World Press Photo is dus zowel technisch van hoge kwaliteit, maar vertelt ook een bepaald verhaal. De context duidt de foto, maar de foto vertelt ook iets over de situatie waar de foto in is genomen. Herkenbaarheid is belangrijk. Foto’s van menselijk drama worden vaak iconisch. Ze spreken de kijker aan. En ze zijn ongemakkelijk. De kijker krijgt het gevoel iets te moeten doen en voelt zich misschien zelfs schuldig dat hij of zij dit niet kan. Iconische foto’s hebben daarnaast vaak ook een politieke dimensie: ze staan voor groter leed in de wereld.
Een aantal winnaars van de World Press Photo van het jaar
Welke foto maakt op jou het meeste indruk? En waar komt dat door? Maak de opdrachten over World Press Photo via de onderstaande link.